Zaterdag 19-09-2015 hield ik een wijnproeverij in Maarssen, ik was te gast bij de 'Belangenvereniging De Reizende Man' en op deze proeverij kreeg ik de vraag of sulfieten in de wijn de veroorzakers zijn van hoofdpijn.

Op mijn wijnproeverijen krijg ik heel vaak deze vraag. Wat ik ook wel eens hoor 'komt dat door histamines'? Hoe komt het nu dat je hoofdpijn krijgt als je bepaalde wijn drinkt? Komt dat door de wijze waarop de wijn is ge-ouderd/bewaard/opgevoed?

Een bekend arts van een hoofdpijnkliniek in de USA gaat in op dit onderwerp en zegt dat er specifieke typen van hoofdpijn zijn die sommige mensen kunnen krijgen wanneer ze wijn drinken. Zo is er een hoofdpijn die geassocieerd wordt met rode wijn maar die verschillend is van de hoofdpijn die sommige mensen kunnen krijgen van het drinken van iedere soort of kleur wijn en die op ook weer anders is dan de migraine die sommige patiënten kunnen krijgen na het drinken van wijn. Het identificeren van de stoffen die deze hoofdpijnen veroorzaken, is moeilijk maar sommige 'mythen' kunnen worden weerlegd.

Histamine

De arts gelooft niet dat onomstotelijk bewezen kan worden dat histamine, dat in wijn voorkomt, de oorzaak is van hoofdpijn, histamine komt namelijk ook voor in veel grotere hoeveelheden in ander veel gegeten voedsel, zo zit meer histamine in 100 gram vis dan in 100 cc wijn. De arts concludeert dat een meer logische reactie op histamine een verstopte neus zou zijn in plaats van hoofdpijn.

Histamine intolerantie:

Histamine is een chemische stof die ook van nature in bepaalde voedingsmiddelen zit, maar is ook een van de belangrijkste stoffen die vrijkomt in het lichaam bij een allergische reactie. Hierdoor krijgen mensen last van de standaard-allergiesymptomen zoals jeuk, niezen, piepende ademhaling en opzwelling van de huid. We hebben allemaal een enzym (diamineoxidase) in ons lichaam waardoor we alle histamine die we opnemen uit histamine-bevattend voedsel afbreken. Wanneer we een levensmiddel consumeren dat histamine bevat, heeft het normaal gesproken geen invloed op ons. Sommige mensen echter hebben simpelweg te weinig van dit enzym, wanneer je in dat geval te veel histamine-rijk voedsel eet of drinkt dan kan het zo zijn dat je last krijgt van ‘allergie-achtige’ symptomen zoals hoofdpijn, huiduitslag, jeuk, diarree, braken of buikpijn. Dit wordt dan een histamine-intolerantie genoemd.

Voedingsmiddelen die bijzonder veel histamine en andere vasoactieve-amines bevatten zijn onder andere:

• Champagne, wijn, bier, appelcider en andere gegiste dranken en sterke drank

• Zuurkool en andere ingemaakte voedingsmiddelen

• Azijn en levensmiddelen waarin azijn verwerkt zit zoals dressings, augurken, mayonaise, ketchup, mosterd

• Tofu en sojasaus

• Parmezaanse kaas en andere kaas

• Worst en overig verwerkt vlees (ham, salami, spek)

• Champignons

• Quorn

• Ingeblikte en gerookte vis (tonijn, zalm, haring) en schaaldieren

• Kant-en-klare salades

• Groenten uit blik

• Gedroogde vruchten, zaden, noten

• Gistextract, gist

• Chocolade, cacao, cola

Sulfieten

Sulfieten, die in kleine hoeveelheden in wijn te vinden zijn, worden ten onrechte als veroorzakers van hoofdpijn aangewezen.

Zij komen overal voor in het milieu en ook in veel andere voedselbronnen zoals gedroogd fruit, sandwichspread, etc. Allergische reacties die sulfieten normaliter kunnen geven, zijn een piepende ademhaling en huiduitslag, ook vervelend natuurlijk, maar dus geen hoofdpijn.

Maar wat kan dan wél hoofdpijn veroorzaken?

Volgens de arts kan hoofdpijn door alcohol veroorzaakt worden, dat zou verklaren waarom meer mensen na het drinken van rode wijn hoofdpijn krijgen dan na het drinken van witte wijn, rode wijn bevat immers over het algemeen een hoger alcoholpercentage dan witte wijn. Ook andere stoffen die in wijn voorkomen, kunnen hoofdpijn veroorzaken zoals Tyramine (een aminozuur-derivaat dat ontstaat bij de alcoholische vergisting) dat gelinkt wordt aan migraine, of één van de vele chemische bestanddelen die ontstaan gedurende de vinificatie en de oudering van de wijn, de zgn. congeners. Sommige van deze bestanddelen (bijvoorbeeld bacteriën) bevinden zich op de schil van de druif en komen in de wijn bij de inweking (maceration) en/of vergisting van de schillen met de wijn (zie blog lactose intolerantie versus malolactische vergisting). Bij rode wijn gebeurt inwerking op de schillen vaker dan bij witte wijn, 'malo' gebeurt bij rode wijn altijd en bij witte wijn soms.

Andere stoffen komen uit het hout van de vaten waarin de wijn wordt vergist en/of bewaard om te ouderen en om te ontdekken of dit de boosdoeners zijn van jouw hoofdpijn zou je wijn moeten proberen die niet op hout is geouderd maar in RVS-tanks.

Alessandro Panconesi een specialist uit Florence publiceerde pas geleden een stuk over migraine in het blad 'The Journal of Headache and Pain' over een project/studie waarbij wijndrinkers een tijd lang werden gevolgd. Hij schrijft dat het ontstaan van hoofdpijn vele oorzaken kan hebben en zelfs door stress en emoties kan ontstaan bij of na consumptie van alcoholische dranken.

De beste manier om erachter te komen wat de veroorzaker is van jouw hoofdpijn is jouw consumptie van wijn nauwgezet te monitoren en bij te houden en zo te kijken na het drinken van welke specifieke wijn of na welke specifieke gebeurtenis waarbij je wijn gedronken hebt, de hoofdpijn ontstaat, in de hoop een patroon te ontdekken dat je in staat stelt in de toekomst je hoofdpijn te voorkomen.

Bron: Winespectators.com en optimalegezondheid.com